Czynniki wpływające na popyt na waluty obce

Popyt na waluty obce to zjawisko powszechne w globalnej gospodarce – związane z handlem międzynarodowym, inwestycjami zagranicznymi, turystyką czy spekulacją finansową. Wzrost zapotrzebowania na daną walutę prowadzi do jej aprecjacji, natomiast spadek – do deprecjacji. Zrozumienie, co wpływa na popyt na waluty obce, ma kluczowe znaczenie zarówno dla inwestorów, przedsiębiorców, jak i instytucji publicznych kształtujących politykę gospodarczą.

Handel zagraniczny i zapotrzebowanie na rozliczenia

Jednym z podstawowych źródeł popytu na waluty obce jest eksport i import towarów oraz usług. Aby dokonać zakupu zagranicznego, importer musi nabyć walutę kraju, z którego pochodzi towar.

• Wzrost importu = wzrost popytu na walutę obcą,
• Wzrost eksportu = wzrost popytu na walutę krajową (ponieważ zagraniczni nabywcy muszą ją kupić).

Dlatego struktura bilansu handlowego kraju ma bezpośredni wpływ na poziom popytu na różne waluty.

Inwestycje bezpośrednie i portfelowe

Firmy i fundusze inwestycyjne dokonujące bezpośrednich inwestycji zagranicznych (FDI) lub zakupów aktywów finansowych w innym kraju potrzebują jego waluty do realizacji transakcji. Przykłady:

• zakup nieruchomości za granicą,
• przejęcie firmy w obcej jurysdykcji,
• nabycie obligacji czy akcji notowanych w innej walucie.

Wzrost atrakcyjności gospodarki dla inwestorów powoduje zwiększony popyt na jej walutę, co może skutkować jej umocnieniem.

Różnice stóp procentowych

Popyt na waluty obce jest również kształtowany przez różnice stóp procentowych między krajami. Inwestorzy dążą do maksymalizacji zysków, dlatego:

• przy wyższych stopach procentowych rośnie zainteresowanie lokowaniem środków w danej walucie,
• inwestorzy dokonują wymiany waluty krajowej na obcą, by skorzystać z wyższego oprocentowania depozytów lub obligacji.

Zjawisko to jest podstawą strategii carry trade, w której kapitał przepływa do walut oferujących wyższą rentowność.

Oczekiwania kursowe i działania spekulacyjne

Na rynku walutowym dużą rolę odgrywają oczekiwania co do przyszłych zmian kursów. Jeśli uczestnicy rynku spodziewają się aprecjacji danej waluty, zaczynają ją wcześniej kupować, co samo w sobie zwiększa jej popyt.

• Spekulanci kupują waluty z myślą o ich odsprzedaży po wyższej cenie,
• Oczekiwania te są kształtowane przez analizy techniczne, dane makroekonomiczne i decyzje banków centralnych.

W efekcie, psychologia rynku i trendy mogą czasowo oderwać kurs walutowy od fundamentów gospodarczych.

Polityka monetarna i interwencje banków centralnych

Decyzje banków centralnych – takie jak zmiany stóp procentowych, programy skupu aktywów czy interwencje walutowe – mogą istotnie wpływać na popyt na waluty. Przykładowo:

• zapowiedź podwyżki stóp przez EBC może zwiększyć popyt na euro,
• interwencja Banku Japonii w celu osłabienia jena może ograniczyć jego atrakcyjność dla inwestorów.

Banki centralne mogą też wpływać na oczekiwania, co pośrednio modyfikuje zachowania inwestorów.

Sytuacja geopolityczna i ryzyko systemowe

W okresach globalnej niepewności (wojna, kryzys finansowy, pandemia) inwestorzy szukają „bezpiecznych przystani” – czyli walut uznawanych za stabilne i odporne na kryzysy. Najczęściej są to:

• dolar amerykański (USD),
• frank szwajcarski (CHF),
• jen japoński (JPY).

Wzrost ryzyka w systemie międzynarodowym powoduje przesunięcie kapitału do tych walut, zwiększając ich popyt nawet przy niższej rentowności aktywów.

Czynniki sezonowe i turystyka

W niektórych okresach popyt na waluty obce rośnie z powodów czysto konsumpcyjnych – np. wakacje, święta, wydarzenia sportowe. W sezonie turystycznym wzrasta np.:

• zapotrzebowanie na euro, funty czy dolary wśród podróżujących,
• potrzeba zabezpieczenia walut przez biura podróży,
• aktywność zagranicznych turystów w Polsce (popyt na złotego).

Choć wpływ sezonowy ma mniejsze znaczenie niż inwestycyjny, w krótkim okresie może wpływać na lokalne kursy.

---

Źródła:

1. „Determinants of Currency Demand in Open Economies”, 2020, Elżbieta Sienkiewicz
2. „Interest Rate Differentials and Capital Flows”, 2019, Markus Vogel
3. „Investor Sentiment and FX Market Volatility”, 2021, Anna Grzybowska